Διυλίζοντας την άλλη όψη ... των άκρων

Κάποτε διυλίζαμε την κώνωπα και καταπίναμε την κάμηλο…τώρα απλά καταπίνουμε τα πάντα… οποιαδήποτε προσπάθεια να φιλτράρεις μια είδηση πριν έστω την καταπιείς, γίνεται αυτόματα αντικείμενο κριτικής και μυθοπλασίας… Που χάθηκε τελικά η κριτική σκέψη για την οποία πασχίστε ότι πρέπει να καλλιεργείται πρώτιστα στα εκπαιδευτικά μας συστήματα; Συνήθως οι πρώτοι που την επικαλούνται είναι και αυτοί που τη στερούνται περισσότερο! Που πήγε η απλή ανάλυση των πραγμάτων στη λογική ότι η αντικειμενικότητα υπάρχει στους νόμους της φύσης αλλά ακριβώς λόγω αυτής μια σειρά από ζητήματα της κοινωνίας μας είναι υποκειμενικά; Που πήγε η διαλεκτική προσέγγιση των ζητημάτων;

Διάβασα πριν μέρες στον Κυπριακό (άθλιο) Τύπο την ανακοίνωση του ΕΛΑΜ (Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο) για τη δολοφονία των δύο Χρυσαυγιτών στην Αθήνα. Καταγγέλλει το ΕΛΑΜ τα υπόλοιπα κόμματα ότι δεν μπήκαν καν στον κόπο να βγάλουν ανακοίνωση. Συνεχίζει και καταγγέλλει το χάσιμο ζωών νέων ανθρώπων στο βωμό πολιτικών παιγνιδιών. Διαβάζω και τα σχόλια από κάτω που από την μια αδιαφορούν για τη δολοφονία και από την άλλη βγάζουν μια ευαισθησία που οδηγεί στη καταδίκη των "άκρων"… τόσο απλά.

Οικοδομείται η λογική ότι το ζήτημα είναι απλά θέμα "ακραίων" προσεγγίσεων. Με διαφορετικά λόγια, μας λένε ότι είτε Χρυσαυγίτης είσαι είτε κομμουνιστής το ίδιο και το αυτό. Η ανάλυση δηλαδή γίνεται με "γεωμετρικούς" όρους αλλά καθόλου "χωροταξικούς". Το γεγονός δηλαδή ότι η άκρα δεξιά τρέφεται και ανδρώνεται μέσα από ένα σύστημα του οποίου τις βασικές αρχές υποστηρίζουν σήμερα όλοι οι πολιτικοί χώροι πλην της Αριστεράς, αυτό δεν αποτελεί θέμα σε καμία συζήτηση στα ΑΜΜΕ (Άθλια ΜΜΕ).

Επί της ανακοίνωσης όμως. Αν πραγματικά προσδίδουμε αξία στην ανθρώπινη ζωή τότε οφείλουμε να στιγματίσουμε την απώλεια και αυτών των ζωών. Οφείλουμε όμως να προχωρήσουμε πιο κάτω και να στιγματίσουμε (αν όχι να καταδικάσουμε) το γεγονός ότι η βία, που οφείλεται σε φασίζουσες ή ρατσιστικές συμπεριφορές, συχνά υπό τον μανδύα ενός άκρατου εθνικισμού, στο τέλος μόνο βία θα επιφέρει. Και θύματα κάθε φορά είναι άτομα ευάλωτα στη ρητορεία αυτής της ομάδας. Ευάλωτα όχι γιατί η εγκεφαλική τους δράση ή δυνατότητα είναι περιορισμένη αλλά γιατί στο ίδιο το σύστημα αυτή η ομάδα οικοδομήθηκε  για να προσφέρει τάχα λύσεις στα άλυτα.

Η συζήτηση δεν μπορεί να εξαντληθεί εδώ. Η δράση είναι τελικά η συζήτηση. Δεν συζητούμε για να υποδείξουμε ενόχους, ούτε για να δημιουργήσουμε άκρα σε μια οριζόντια ανόητη πολιτική τοποθέτηση. Συζητούμε για να υπενθυμίσουμε ότι τέτοιες ρατσιστικές ή φασίζουσες συμπεριφορές οδήγησαν τον κόσμο στον πιο αιματηρό πόλεμο στην ιστορία του. Συζητούμε για να ακουστεί ότι όσο υπάρχει φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός θα τρέφονται και αυτές οι συμπεριφορές. Συζητούμε για να υποδείξουμε ότι ενώ η φύση του ανθρώπου είναι ικανή και για πόλεμο, δεν μπορεί αυτός να είναι ο προορισμός του στη φύση.

Θα συζητούμε ώσπου να αρχίσουμε να διυλίζουμε και την κώνωπα και την κάμηλο.

Η άλλη όψη... της κρίσης που δεν έφυγε ποτέ

Διερωτώμαι πότε επιτέλους θα φύγει η κρίση. Διερωτώμαι αν θα ξυπνήσουμε ένα όμορφο πρωινό και θα διαβάσουμε στις εφημερίδες ότι η κρίση έχει φύγει από την Κύπρο. Κάτι δηλαδή παρόμοιο με αυτό που διάβασα πρόσφατα στις Κυπριακές εφημερίδες για την κρίση στην Ισπανία.  Έγραφε ο τίτλος  "εξήλθε από την ύφεση η Ισπανία"… τώρα, τι  νιώθει ο μέσος Ισπανός για την κρίση, αυτό είναι άλλη υπόθεση.

Και όταν το διαβάσουμε αυτό ένα πρωινό, επειδή είμαι βέβαιος ότι θα το διαβάσουμε, τι θα σημαίνει άραγε; ότι οι πρώην άνεργοι εκείνο το πρωινό θα βρίσκονται στις δουλειές τους; Ότι οι ουρές στα νοσοκομεία εκείνο το πρωινό θα εξαφανιστούν; Ότι τα σχολεία εκείνο το πρωινό θα λειτουργήσουν με πλήρη εξοπλισμό και στελέχωση; Ότι οι περικοπές των μισθών θα ακυρωθούν; Ότι οι συντάξεις θα διασφαλιστούν; Ότι τα επιδόματα στις μονογονεϊκές οικογένειες θα επανέλθουν;

Μάλλον όχι.

Μάλλον όταν οι εφημερίδες γράψουν στα πρωτοσέλιδα τους "εξήλθε από την ύφεση η Κύπρος" θα γνωρίζουμε ότι ίσως οι χρηματιστηριακοί δείκτες έχουν δείξει κάποια άνοδο, ότι κάποια μεγάλη εταιρεία στην Κύπρο έχει αναλάβει κάπου σε μια πιο φτωχή χώρα ένα μεγάλο έργο και έχει εξαγγείλει κάποιες θέσεις εργασίας, ότι οι δείκτες της οικονομίας έχουν δείξει κάποια βελτίωση σε σχέση με τους δείκτες του Μάαστριχτ κλπ κλπ κλπ.

Θα γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτοί που πριν την κρίση δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα, εκείνη την ημέρα θα δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο. Θα γνωρίζουμε επίσης ότι σε αυτή την ομάδα ανθρώπων, που σύμφωνα με ένα καλό φίλο βλέπουν πάντα τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, θα έχει προστεθεί ακόμα μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Και θα γνωρίζουμε επίσης ότι μια πολύ μικρή ομάδα συνανθρώπων μας θα εξέλθει της κρίσης πλουσιότερη!

Με αυτά λοιπόν ως γνώριμα από τώρα, ποια η προοπτική και που μπορεί να βασιστεί αυτή για την επόμενη ημέρα σε αυτό το σύστημα;

Μάλλον θολούρα.

Και εκεί έρχεται η άποψη, με την οποία συμφωνώ, ότι η όποια προοπτική μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από πολιτικές προτάσεις. Στρέφουμε λοιπόν τα βλέμματα προς την πολιτεία.

Και διαβάζω πάλι στις εφημερίδες σήμερα: "η Κύπρος να μετατραπεί σε κέντρο αεροπορικών μεταφορών" … Respect!

Παρόμοια διαβάζω τα τελευταία 15 χρόνια:

"Η Κύπρος να μετατραπεί σε εκπαιδευτικό κέντρο". "Η Κύπρος να μετατραπεί σε κέντρο προσφοράς ιατρικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου", "η Κύπρος να μετατραπεί σε ναυτιλιακό κέντρο". "Η Κύπρος να μετατραπεί σε Κέντρο υπηρεσιών"…

Η Κύπρος μετατράπηκε όντως σε κέντρο… αλλά τι κέντρο… άσε καλύτερα μην πω.

Το πρόβλημα μου δεν είναι τόσο ως προς την αδυναμία να υλοποιήσουμε αυτά που λέμε. Ούτε καν με την ευκολία που τα λέμε.

Το πρόβλημα μου είναι περισσότερο με την κατανόηση μας ως προς την αξία αυτών που λέμε.

Μια χώρα όπως η Κύπρος, έχει αποφάσεις που οφείλει να πάρει η ίδια για το δικό της μέλλον. Κάποιες είναι αποφάσεις που εκκρεμούν εδώ και δεκαετίες. Αυτή η αδυναμία μας να κατανοήσουμε ότι τελικά το συλλογικό καλό δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την καλοπέραση μερικών, και ότι το μέλλον του τόπου δεν μπορεί να βασίζεται μονίμως σε εξωγενείς συγκυρίες, θα μας στοιχίζει ως λαός την όποια προοπτική.

Η άλλη όψη της... στρεβλωμένη ηθικής μας, και οι τεμπέληδες

Οι λέξεις έκοψαν σαν μαχαίρι το κρύο. Δημιούργησαν σπίθα που έκανε το παγωμένο βράδυ να πάρει φωτιά: «Τούτοι ούλλοι οι ζηθκιάνοι εν τεμπέληδες»...Η ηθική ενός Κύπριου, που ποτέ δεν ένοιωσε φτώχια, ή δεν χρειάστηκε να φροντίσει κανέναν. Ενός Κύπριου που ταμπελώνει και περιχαρακώνεται στη δική του αντίληψη για το καθετί. «Γιατί τεμπέληδες; Τους έχεις γνωρίσει;» Μια μικρή δόση ειρωνίας για να τονιστεί το παράδοξο του τσουβαλιάσματος μιας ομάδας ανθρώπων που είναι τόσο ξένοι προς την νεοκυπριακή αντίληψη του κόσμου, όσο οι άστεγοι του  «Δεν υπάρχουν άστεγοι στην Ευρώπη» Κασουλίδη....

«Μα εν δουλειά σιόρ να κάθεσαι ούλλη μέρα τζαμαί τζαι να περιμένεις να σου δώκουν ριάλια; Τί προσφέρεις έτσι στην κοινωνία;  Καλλύττερα να δουλέφκεις στα "Μαχτόναλτ". Με 400ευρώ αλλά με αξιοπρέπεια. Έτω απλά εν τεμπέληες τζαι εν παν να γυρέψουν. Zero effort»

Zero effort a? Respect…(gia ti strevlwmeni glwssiki mas antilipsi, enna milisoume se allo arthro). Η συζήτηση άναψε για τα καλά...

«Το να ζηθτιανεύκεις εν δουλειά;»

«Μα έν τους ηξέρεις; Τούτοι εστησαν ολόκληρη βιομηχανία. Εν τους θωρείς που εν κάθε μέρα οι ίδιοι στημένοι στον ίδιο τόπο;»

Τεμπελιά... βιομηχανία... καλλύττερα 400 ευρώ... Η επιχειρηματικότητα ταιριάζει σε όλες τις πλευρές της ζωής μας, και το καλύτερο; Έχει ηθική! Η επαιτεία είναι εργασία, αλλά ηθικά απαράδεκτη. Τα 400 ευρώ στα "Μαχτόναλτ" είναι αξιοπρεπής δουλειά, η οποία μάλιστα στο παράδειγμα του φίλου μας έχει και κοινωνική προσφορά. Δεν πειράζει που ο εργαζόμενος των 400 ευρώ ζεί στη φτώχια, και ότι τα "Μαχτόναλτ" κερδοφορούν ακατάσχετα στις πλάτες φτωχών, φοιτητών ή άλλων. Προσφέρουν τάχα ανάπτυξη, και κυρίως... δεν είναι ανήθικα! Το γεγονός πως φοροδιαφεύγουν μέσω της ίδρυσης ιδρυμάτων φιλανθρωπίας; ΑΣΧΕΤΟΝ. Και η ειρωνεία συνεχίζεται. Οποιαδήποτε εταιρεία με "κοινωνική προσφορά" είναι αποδεκτό να "ασχολείται με φιλανθρωπία", αλλά σε προσωπικό επίπεδο η φιλανθρωπία προς ένα ζητιάνο κρίνεται από το αν είναι τεμπέλης ή όχι. Και το πιό καλό; Είναι αποδεκτό να πεινάς με 400 ευρώ, αλλά αν η επαιτεία σου προσφέρει 600 δεν έχεις ηθική νομιμοποίηση να τα πάρεις. Βλέπετε άφησα έξω το ενδεχόμενο η επαιτεία να απορρέει από την ανάγκη κάποιου να βάλει φαγητό στο στόμα του, την ίδια στιγμή που η κοινωνία τον πετά σαν στυμμένη λεμονόκουπα. Όποιος δεν θέλει να δουλέψει ή δεν μπορεί, ας ψοφήσει στο δρόμο. Ούτε αναφέρομαι στους άνεργους και φτωχούς που πολλαπλασιάζονται λόγω οικονομικής κρίσης, και οι οποίοι δυνητικά μπορεί να καταλήξουν επαίτες στο δρόμο. 

Ας μείνουμε προσηλωμένοι στην βιομηχανική μας ηθική. Η άποψη του φίλου για τη "βιομηχανία" επαιτείας ίσως να είναι σωστή. Συχνά εμφανίζονται άρθρα στον τύπο τα οποία ξεσκεπάζουν κυκλώματα επαιτών, οι οποίοι την ίδια ώρα παίρνουν επιδόματα από το κράτος και χτίζουν σπίτια ή αγοράζουν ακριβά αυτοκίνητα σε χώρες όπως η Ρουμανία ή η Ουγγαρία και η Τσεχία. Από την άλλη όμως, μιλώντας για βιομηχανία, και βάζοντας το θέμα της επαιτείας στις βάσεις της αγοράς, αυτόματα αναιρείται το ίδιο το επιχείρημα της τεμπελιάς. Στη γλώσσα του Zero effort και του business management η ελευθερία της αγοράς είναι πανάκεια. Πουθενά δεν αναγράφεται πως μια εταιρία πρέπει να είναι πρωτίστως ηθική και κατα δεύτερο να επιφέρει κέρδος. Το αντίθετο μάλιστα. Άρα, ποιό είναι το πρόβλημα του φίλου. Μήπως ότι οι επαγγελματίες επαίτες δεν πληρώνουν φόρο; Ας τους κατακρίνει για αυτό. Μή μου λές όμως πως είναι τεμπέληδες. Το πρόβλημα του είναι πως κάποιοι από αυτούς μπορούν να ζήσουν από την επαιτεία; Τότε γιατί χειροκροτά την ελεύθερη αγορά και το λιγότερο κράτος. Αφού αυτά βασίζονται στην φιλανθρωπία για να κρατήσουν ζωντανούς τους πολίτες που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχιας ή εξαναγκάζονται στην επαιτεία.

Το άρθρο αυτό δεν έρχεται να στηρίξει ή να υποστηρίξει την επαιτεία. Η επαιτεία πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω των κοινωνικών πολιτικών του κράτους. Κανείς άνθρωπος επαίτης στον δρόμο! Το άρθρο έρχεται να ψέξει την ετοιμότητα μας να κρίνουμε κοινωνικά φαινόμενα όπως η επαιτεία μέσω μιας κάλπικης βιομηχανικής ηθικής . Γιατί πολύ εύκολα μετά μπορούμε να κρίνουμε τους "τεμπέληδες" δημόσιους υπάλληλους, τους άχρηστους πολιτικούς, τα "αρνιά" πολιτικά δραστήρια πρόσωπα, τους "άχρηστους" συντεχνιακούς. Και μετά τί; Ρεζιλίκια των "αγανακτισμένων" μπροστά στο προεδρικό;